Dış Borçlanma (Eurobond) Araçları Fonlarından en fazla kazandıran fonun getirisi yüzde 33,94 ile Kare Portföy Değişken (Döviz) Fonu oldu. Son altı ayda yüzde 26,08 getiri sağlayan Dış Borçlanma (Eurobond) Araçları Fon Kategorisi, KYD Eurobond Bono USD Endeksi’nden daha fazla getiri sağladı. Aralarındanseçim yapabileceğiniz 4 basit fon paketimiz var. Temkinli, Dengeli, Dinamik, Agresif. FonPro Tavsiye al hizmetimiz ile yatırım karakterinize uygun piyasa koşullarına göre güncellenen fon dağılım önerileri ile birikimlerinize yön verebilirsiniz. Fon paketleri her üç ayda bir ve piyasa koşullarına göre Ak Portföy AllianzHayat ve Emeklilik Birinci Kamu Dış Borçlanma Araçları Emeklilik Yatırım Fonu Yatırım Direkt'de. AZD fon analizi ve yorumları yatirimdirekt.com'da sizleri bekliyor. Enyüksek getiri kamu dış borçlanma fon kategorisinde sağlanmıştır. Onu, hisse senedi fon kategorisi izlemektedir (borçlanma araçları getirisi kamu dış borçlanma fonlarını da kapsadığı için ikinci sıradadır). En düşük getiri ise kamu borçlanma araçları fonlarındadır. Kaynak: Finnet, TCMB Grafik 5. içinuygundur. Borçlanma kağıtlarının fiyat hareketleri ile birlikte, dövizdeki dalgalanmalar da fona pozitif veya negatif etki etmektedir. En Az Alınabilir Pay Adedi : 1 Adet Yatırım Stratejisi Fon toplam değerinin en az %80’i devamlı olarak kamu ve özel sektör dış borçlanma araçlarına yatırılacaktır. Fondolar ve euro bazında faiz getirisi elde etmek isteyen yatırımcılar için uygundur. Fon portföyünün en az %80’i Kamu tarafından yurtdışında ihraç edilen Dolar ve/veya Euro cinsinden ve/veya Dolar ve/veya Euro’ya endeksli borçlanma araçlarından oluşmaktadır. Türk Özel Sektörü tarafından yurtdışında ihraç edilen cqI1P. Eurobond, devletlerin veya şirketlerin yabancı ülkelerden kaynak sağlamak amacıyla uluslararası piyasalara ihraç ettikleri borçlanma araçları veya tahvillerdir. Eurobond teriminden sadece euro cinsinden ihraç edilen tahviller anlaşılmamalıdır. ABD doları, Japon Yeni, İsviçre Frangı, İngiliz Poundu gibi temel para birimleri cinsinden ihraç edilen tahvillere de eurobond adı verilir. Yatırım aracı olarak normal tahvillerden farklı değildir. Yatırımcısına belirli bir para birimi cinsinden sabit gelir sağlar. Eurobond yatırımcıları da diğer tahvillerde olduğu vade sonunu beklemeden eurbondlarını ikincil piyasalarda satabilirler. Eurobondlar genellikle uzun vadeli ve sabit faizli kuponla 5-30 yıllık vadelerle ihraç edilirler. Eurobondlarda kupon faizi ve ana para ödemeleri tahvilin ihraç edildiği para birimi cinsinden yapılır. Kupon ödemeleri 6 ayda bir veya yılda bir kez yapılır. Kurumlar ve devletler tarafından yurt dışındaki yatırımcılara ihraç edilen eurobondların yabancı yatırımcı açısından güvenlir olması ön plandadır. Dolayısıyla genellikle kurumsal eurobondlardan çok devletlerin ihraç ettiği ve hazine güvencesi içeren eurobondlar talep görmektedir. Bir dış finansman kaynağı olduğu için hazinenin ihraç ettiği Türk Eurobondları DIBS Devlet İç Borçlanma Senetleri kapsmında değil Kamu Dış Borçlanma Araçları adı altında farklı bir kategoride izlenmektedir. Türkiye’de hazine sadece ABD doları ve Euro cinsinden eurobondlar ihraç etmektedir Eurobond Nasıl Alınır? Ülkeler eurbondlarını yurt dışı piyasalarda bulunan aracı kuruluşlar kanalıyla ihraç ederler bu aracı kurumlar da eurobondları bankalara veya diğer finansal kurumlara pazarlar. Eurbondlara bu şekilde yatırım yapan bankalar ve finansal kuruluşlar bu eurobondları kendi portföylerinde saklayabilir veya kurumsal yatırmcılara veya fonlara satarak söz konusu eurrobondar için ikinci piyasa oluştururlar. Sonuç olarak yurt dışındaki yatırımcı için ihraç edilen eurobondlar, eurobondu ihraç eden ülkelerde yaşayan yatırımcılar tarafından ikincil piyasalardan satın alınabilir. Genellikle her bankanın bir eurbond portföyü mevcuttur. Bankalar ve aracı kurumlar yatırımcılara potföylerinde bulunan eurobondları satarlar. Eurobond almak isteyen yatırımcılar yurt içinde ve yurt dışında eurobondlara yatırım yapabilirler. Türkiye’de bir çok banka bankalararası piyasada ilan edilen kotasyonlar üzerinden fiyatlanan eurobondları müşterilerine satmaktadırlar. Yatırımcı almak istediği eurobondu ve miktarını bankaya telefonla veya internet bankacolığı üzerinden bildirerek alım emri verir ve işlem gerçekleşir. Eurobond kotasyonları ABD doları üzerinden verilmekle birlikte bankalar alım taleplerini bir havuzda toplayarak daha küçük yatırımcıların da işlem yapabilmesine olanak sağlarlar. Nasıl İşlem Yapılır? Eurobondların fiziki teslimi mümkün olmadığı için bankadan eurobod satın alan yatırımcıya banka tarafından bir saklama makbuzu verir. Satın alınan eurobondlar EUROCLEAR adı verilen takas sistemi tarafından ücretsiz olarak saklanır. Yatırımcı hesabından satın aldığı eurobondlar için bankalararası sistemde verilen kotasyonları izleyebilir. Eurobond İşlem Saatleri Yurt dışı piyasalarda işlem gören eurbondlar için dünya piyasalarının açık olduğu her saatte işlem yapılabilir. Ancak en yoğun işlem saatleri Londra borsasının açık olduğu Londra saatiyle 10 – 17 arasındadır. Türkiye’deki bankaların eurobond işlem saatleri ise farklılık gösterebilir. Eurobond Getirisi Hesaplama Eurobondların toplam getirisi faiz kazancı ve değer artışı kazancından oluşur. Faiz kazancı da değer artışı kazancı da TL cinsinden hesaplanır. Faiz ödeme günündeki TCMB döviz alış kuru baz alınarak faiz kazancı hesaplanır. Yılda 2 kez faiz ödemeli eurobondun faiz kazancı ikiyle çarpılarak yıllık faiz kazancı itfa tarihine kadar ödenen yıllık faizler toplanarak toplam faiz kazancı hesaplanır. Değer artışı kazancını hesaplamak için ise eurbondun alış maliyeti ve satış geliri alım satım tarihlerindeki TCMB döviz alış kurundan TL’ye çevrilir. Kabaca satış ve alış tutarları arasındaki fark değer artış kazancını belirler. Eurobond Getirisi Hesaplama Formülü Eurbond değer artışı hesaplanırken eurobond alış ve satış fiyatları önce TCMB kuru üzerinden TL’ye çevrilir daha sonra aralarındaki fark bulunur. Daha sonra varsa satş ve alış masrafları ve vergiler alış satış farkından düşülür. Elde edilen tutar pozitifse değer artış kazancı elde edilmiştir. Alış ve satış tutarları aynı olsa bile kur artışından dolayı değer artış kazancı elde edilir. Değer artış kazancı = S xK - A x K - M S Satılan eurobond'un yabancı para cinsinden tutarı K İşlem tarihindeki TCMB Döviz Alış Kuru A Eurobond'un satın alırken ödenen döviz tutarı M Elden çıkarılan Eurobond için yapılan giderler ve ödenen vergiler Faiz getirisi ise kupon faiz oranı üzerinden ödenen yıllık ve vade sonuna kadar toplam faiz tutarları toplanır. Faiz Getirisi = Nominal Değer x Yıllık Faiz Oranı Toplam Eurobond getirisi = Değer artışı kazancı + faiz kazancı Eurobond Fiyatları Eurbond fiyatları hangi ülkenin para birimi cinsinden ihraç edilecekse o ülkenin aynı vadeli devlet tahvili esas alınarak ve ülke risk primi ilave edilek fiyatlandırıır. Örneği ABD doları cinsinden eurobondlar ABD devlet tahvilleri, Euro cinsinden eurbondlar da Alman devlet tahvillerine göre fiyatlandırılır. Eurobondların ikincil piyasadaki fiyatları ise ihraç sonrasında ikincil piyasada oluşan talep, eurbondun faiz oranı, ihraççı ülkenin risk primi, ihraççı ülkedeki makroekonomik görünüm ve uluslararası piyasalardaki konjonktürel gelişmelere bağlı olarak belirlenir. Kupon faizleri ise eurobondların üzerinde yazlııdr ve nominal değer üzerinden hesaplanır. Risk primi faktörü nedeniyle gelişmekte olan ülkelerin ihraç ettikleri eurbondların faizinin aynı vadedeki gelişmiş ülke tahvilinin faizinden yüksek olması gereklidir. Örneğin; Türk Eurobondları ayn vadeli ABD tahviline göre yüksek faiz getirisi sağladığı için yatırımcıya daha cazip gelecektir. Ancak Türkiye’deki olumsuz makroekonomik gelişmeler Türk Eurobondlarına olan talebi azaltacak dolayısyla ikincil eurobodların fiyatının düşmesine neden olacaktır. Eurobond Faiz Oranları Her ülkenin ihraç ettiği eurbondların faizleri ülke risk primi ve kredi notuna göre farklılık göstermektedir. Bazı Türk Eurobondları ve devlet tahvillerinin faizleri Tahvil Faiz Oranı 2 yıl vadeli Türk Eurbondu euro % 2 yıl vadeli Devlet Tahvili % 5 yıl vadeli Türk Eurobondu ABD doları %6,04 5 yıl vadeli Devlet Tahvili %16,80 Eurobond Fonu Ne Zaman Yükselir? Genel olarak porföyünün %80’ini kamu ve özel sektör trarafından ihraç edilen ABD doları ve Euro cinsinden eurbondlara yatıran fonlar eurbond borçlanma araçları fonları olarak adlandırılır. Eurbondu ihraç eden ülkenin para birimi ile eurobondun ihraç edildiği para birimi arasındaki parite ve bu para birimleri arasındaki faiz makasındaki spread değişim başta olmak üzere döviz fiyatlarındaki dalgalanmalar, faiz oranlarındaki değişim, uluslararası piyasalardaki gelişmeler eurobond fonlarının pay değerlerini ve getirilerini belirleyen en önemli faktörlerdir. Döviz kurlarındaki ve faiz oranlarındaki değişim Eurobond fonunun portföyünde bulunan eurbondların ihraççı ülkeler ve para birimleri bazındaki ağırlıklarına göre fonun paydeğerni etkileyecektir. Örneğin ABD doları cinsinden USD nominal değerli %10 yılık kupon ödemeli bir Türk eurobondunun fiyatı, TL ve ABD doları faiz oranları diğer göstergeler sabit kalmak şartıyla, dolar/TL paritesi %10 yükseldiğinde, eurobondun TL cinsinden fiyatı ve faiz getirisi yükselecektir. Fonun pay değerinin bu yükselişten ne kadar etkileneceği ise söz konusu eurobondun fon portföyündeki ağırlığına bağlı olacaktır. Ayrıca, yine Türk Eurobondları üzerinde örnek vermek gerekirse, Türkiye’nin risk primindeki düşüş, yani Türkiye ekonomisinin ve bankacılık sisteminin yabancı yatırımcılar nezdinde daha güvenilir hale gelmesi Türk Eurbondlarına talebin artmasına ve eurbond fonlarının değerlerinin yükselmesine neden olacaktır. Eurobond Vergilendirme Eurbondlarda faiz ve değer artışı olmak üzere iki tür kazanç elde edilir. Eurobondlar vergilendirme açısından devlet tahvili gibi değerlendirilir. Alım satım kazançları stopaja tabi değilidr. Hazinenin ihraç ettiği eurobond faiz gelirlerinden vergi kesintisi yapılmaz ancak TL’yi aşan eurbond faiz gelirlerinin tam mükellefler tarafından beyan edilmesi zorunluluğu vardır. Beyan sınırı belirlenirken işyeri kira gelirlerinin de hesaba katılması gerekiyor. Özel sektör eurobond faiz gelirleri ise vadelerine göre %10 ile %0 arasında kademeli vergiye tabi tutulmaktadır. 5 yıl ve daha uzun vadeli özel sektör eurobond faiz gelirleri ise vergiye tabi değildir. Eurobond Karlı mı? Eurobond oldukça uzun vadeli ve büyük tutarlarda yatırım gerektiren bir yatırım aracı olduğu için küçük yatırımcılar için cazip olmayabilir. Eurobond piyasasında alım satım işlem limitinin ABD doları olması nedeniyle ancak kurumsal yatırımcılar için daha uygun bir yatırım aracıdır. Küçük yatırımcılar çeşitli banka ve finans kuruluşarının eurobond fonlarına yatırım yapabilirler. Eurbond yatrımı, kur, faiz, fiyat ve likidite riskleri içerir, dolayısıyla ana paranın korunma garantisi yoktur. Ancak eurobondlar döviz mevduatına en iyi alternatif olarak görülmektedir. Örneğin; US90123AL40 ISIN koduyla işlem gören 15/1/2030 vadeli ABD doları cinsinden Türk eurobondunun satış fiyatı yaklaşık 136 ABD doları ve yıllık faiz oranı %7’dır buna karşılık 1 yıl vadeli ABD doları cinsinden vadeli döviz hesabına ödenen faiz %2 civarındadır. Ayrıca Türkiyede hazine tarafından ihraç edilen Türk Eurobondları anaparanın döviz cinsinden saklanması ve döviz cinsiden faiz ödenmesi nedeniyle özellikle Türk Lirasının değer kaybettiği zamanlarda oldukça karlı bir yatırım aracı olabilir. ABD doları cinsinden ihraç edilen bir Türk Eurobondu faizi ile aynı vadeli ABD hazine tahvilinin faizi arasındaki makas değişmediği sürece ABD tahvili yerine ABD doları cinsinden ihraç edilen Türk eurobonduna yatırım yapmak daha karlı olacaktır. Ülke risk primi ne kadar büyük olursa yatırımcının karı o kadar artacaktır. Son Veri Güncelleme 1258 1,81238200 Son Fiyat TL Fon Toplam Değeri TL Pay Adet 1 Yatırımcı Sayısı Kişi % 0,0804 Son 1 Gün Getirisi % 1,0650 Son 7 Gün Getirisi % 2,2122 Son 30 Gün Getirisi % 1,8195 Son 90 Gün Getirisi % 26,4160 Son 180 Gün Getirisi % 0,0000 Son 360 Gün Getirisi Fiyat Bilgisi Arşivi Grafiğe yaklaşıp uzaklaşabilir, üzerinde gezerek tarihe ait fiyat bilgisini gözlemleyebilirsiniz. Portföy Büyüklük Arşivi Grafiğe yaklaşıp uzaklaşabilir, üzerinde gezerek tarihe ait portföy büyüklük bilgisini gözlemleyebilirsiniz. Yatırımcı Sayısı Arşivi Grafiğe yaklaşıp uzaklaşabilir, üzerinde gezerek tarihe ait yatırımcı sayısı bilgisini gözlemleyebilirsiniz. Fona Ait Tüm Geçmiş Bilgisi TarihFiyat TLPortföy Büyüklük TLYatırımcı Sayısı KişiPay AdetBanka BonosuDevlet TahviliDiğerDöviz Ödemeli BonoDövize Ödemeli TahvilEurobondsFinansman BonosuFon Katılım BelgesiGayrimenkul SertifikasıHazine BonosuHisse SenediKamu Dış Borçlanma AraçlarıKamu Kira SertifikalarıKatılım HesabıKıymetli MadenlerRepoTPPTers-RepoTürev AraçlarıVadeli MevduatVarlığa Dayalı Menkul KıymetlerYabancı Borçlanma AraçlarıYabancı Hisse SenediYabancı Menkul KıymetÖzel Sektör Kira SertifikalarıÖzel Sektör Tahvili Özetle, Emeklilik fonlarının getirileri enflasyonun çok altında kalmaya başladı. Birikimim eriyor. Enflasyonun yüksek olduğu dönemde emeklilik fonlarında getiriyi artırmak için ne yapmak lazım?’ diye soruyor. Son dönemde okuyuculardan benzeri soruları çokça alıyorum. İşin aslı 13 milyondan fazla Bireysel Emeklilik Sistemi BES katılımcısının hepsinde benzer endişe duymakta da haksız değiller. 2022’nin başından bu yana emeklilik fonlarının ortalama getirisi yüzde 13’e yakın oldu. Aynı dönemde, yani sene başından 8 Nisan’a kadarki dönemde, enflasyon ise olarak gerçekleşti. Buna göre emeklilik fonları, BES katılımcılarına enflasyonun yaklaşık 10 puan altında getiri sağladı. Yine aynı dönemde BES’teki birikimlerini faizli fonlarda değerlendirenler ortalama yüzde faizsiz fonlarda değerlendirenler ise ortalama yüzde birikimlerine getiri sağladı. Yılın ilk çeyreğinde faizsiz fonların getirisi enflasyonun 5 puan altında kaldı. Yani, faizli fonlara göre getiri biraz daha fazla GETİRİSİTabi, bu anlattıklarım BES’teki tüm emeklilik fonlarının getirileri. Fon bazında durum biraz farklı. Mesela, 2022’nin, ilk üç ayında birikimlerini ağırlıklı hisse fonlarında değerlendirmeyi tercih edenler Emeklilik Gözetim Merkezi’nin verilerine göre enflasyonun 2 puan üzerinde, yüzde getiri elde etmişler. Sene başından bu yana hisse fonlarının dışında hemen hemen tüm fonların getirisi enflasyonun altında kalmış. Ama birikimlerini faiz içeren, riski düşük, para piyasası gibi fonlarda değerlendirenlerin getirileri enflasyonun neredeyse 10 puan, hatta 15 puan altında kalmış; birikimler ciddi erimiş. Mesela geçen sene yüzde 60’lar gibi getiride rekor üzerine rekor kıran altın fonları, bu senenin ilk üç ayında yüzde 17 getiri sağlamış ki, bu da enflasyonun 6 puan altında bir getiri anlamına geliyor. Benzer şekilde geçen sene dolar, avro gibi dövize yatırım yapan kamu dış borçlanma araçları fonları getiride rekor kırarken, bu yılın ilk üç ayında yüzde ile neredeyse enflasyonun 15 puan altında getiri DÜZENLEMEPeki, endişeye gerek var mı? Yok; çünkü yılın ilk üç aylık getirilerine bakarak, birikimim eriyor’ demek doğru olmaz. Piyasanın durumuna göre inişler çıkışlar olabilir. Önemli olan bu inişler çıkışlar karşısında nasıl bir tavır alacağınızdır. Evet, geçtiğimiz seneler her dönemde BES’te rekor üstüne rekorlar kırıldı. Ancak piyasa şartları değişti, dolayısıyla birikimlerin değerleneceği fonları da değiştirmek gerekiyor. Bu konuda da emeklilik şirketinizden destek alabilirsiniz ki, geçtiğimiz hafta bu konuda önemli bir düzenleme yapıldı ve artık emeklilik şirketlerine, katılımcılarına birikimlerin değerlendirilmesi konusunda tavsiyede bulunmalarının önü açıldı. Düne kadar emeklilik şirketlerinin yatırım tavsiyesinde bulunması yasaktı, ama artık bu yasak da belirteyim, BES’teki getirilere kısa vadeli bakmamak gerekiyor. Özellikle son 5 yılda emeklilik fonları sürekli olarak enflasyonun üzerine getiri sağladı; bu getiri kimi yıl 10 puan, kimi yıl 15 puan üzerinde oldu. Kimi fonlar getiride yüzde 60’lara kadar çıktı. 2022’de de farklı olmayacaktır. Önemli olan birikiminizi değerlendirirken hangi fonu seçtiğinizdir. Bireysel Emeklilik'te vatandaş fon değiştirerek kazandı - 0800 Güncelleme - 1057 Bireysel Emeklilik Sistemi'nde yılda 6 kez fon değiştirme hakkı var. Ancak vatandaşlar bunu bilmediği için kullanamıyordu. Dolayısıyla o dönem en çok getiren fonlardan yararlanamıyordu. Geçen yıllarda katılımcıların sadece yüzde 2'si değişiklik hakkını kullanırken bu oran geçen yıl yüzde 8 bu yıl ise yüzde 12'ye çıktı. Örneğin son 1 yılda getirisi yüzde 70 olan altın fonlarına yüzde 39 getiri sağlayan kamu dış borçlanma fonlarına yüzde 29 yükselen hisse fonlarına 187 milyon liralık kayma oldu. Getirisi az olan kamu iç borçlanma, standart ve likit fonlardan milyar liralık çıkış yaşandı. Vatandaş fon değiştirerek kazanmış oldu. Rahim Ak'ın haberi Bireysel Emeklilik Sistemi'nde BES uzun süre yatırımcıların yılda 6 kez olan fon değişiklik haklarını kullanmadıkları kaynaklı şikayetler yoğundu. Uzmanlar yatırımcıların fon değiştirme hakkını bilmediğini ve böylece yıl içinde daha iyi getiri sağlayan fon çeşitlerini lehlerine kullanmadıklarını ifade ediyordu. Rakamlar da bunu doğruluyordu. Uzun yıllar yatırımcıların sadece yüzde 2'si fon değişimine gittiler. Bu gerçeğe rağmen yapılan araştırmalar da yılda 2 kez fon değiştirenlerin diğerlerine göre yüzde 10 ile 20 arasında daha iyi getiri sağladığını gösteriyordu. Emeklilik Gözetim Merkezi EGM verilerine göre birikimini BES'te değerlendiren vatandaşın zararına olan durum yavaş yavaş değişiyor. EGM’nin tarihli verilerine göre en az bir kez fon dağılım değişikliği hakkını kullananların oranı sistemin kuruluşundan itibaren yüzde 2 düzeyinden yüzde 17,5 seviyesine kadar çıktı. Daha da ilginç ve vatandaşların lehine olan bir gerçek de yıllık değişiklik hakları kullanım oranlarında ortaya çıkıyor. 2019 yılının ilk sekiz ayında en az bir kez fon dağılım değişikliği kullanılan sözleşmelerin tüm sözleşmelere oranı yüzde 7,9'a kadar çıkmışken oran bu yıl yani 2020 yılının ilk sekiz ayında yüzde 12’ye kadar tırmandı. Yani neredeyse iki kat arttı. AKILLI TELEFON VE ROBOTLAR KOLAYLAŞTIRDI Hem vatandaşın bilgisinin artması hem de akıllı telefonlardan kolaylıkla bu değişimin yapılabiliyor olması yatırımcıların daha iyi getiri elde etmesini sağlayan ana etmen olurken emeklilik şirketlerinin yapay zeka içeren robotik sistemleri müşterilerine tanıtması ile yatırımcıların robotlara değişim hakkı tanıması da BES'te getiriyi artıran bu değişimlerin gerçekleşmesini sağladı. Emeklilik şirketlerinden aldığımız verilere göre robotlar genellikle trendleri takip ederek baz aldıkları yatırım enstrümanlarından 2-3 puan daha iyi getiri sağlamayı başarabiliyorlar. RAKAMLAR DEĞİŞTİRENİN KAZANDIĞINI DOĞRULUYOR Şimdi bakalım rakamlar bu durumu nasıl doğruluyor. Bireysel Emeklilik fonları son 1 yılda ortalama yüzde 28,4 getiri sağladı. Tabii ki tüm fonlardan aynı getiri elde edilemedi. Piyasanın durumuna göre altın gibi bazıları çok daha fazla kazanç sağlarken bazıları geride kaldı. Rakamlar BES yatırımcılarının mobilitesinin giderek yükseldiğini yani kazanan fonlara doğru kayarak kazançlarını artırdığını ortaya koyuyor. Örneğin son 1 yılda getirisi yüzde 70 olan altın fonlarına yüzde 39 getiri sağlayan kamu dış borçlanma fonlarına yüzde 29 yükselen hisse fonlarına 187 milyon liralık kayma oldu. Getirisi az olan kamu iç borçlanma, standart ve likit fonlardan milyar liralık çıkış yaşandı. EGM'nin bu rakamlarından BES yatırımcılarının bir bölümünün geçen yılların aksine fon değiştirerek getirisi yüksek fonlara geçtiğini gösteriyor. Getirisi 1 yıl boyunca ancak yüzde olabilen likit fonlardan ve yine yüzde kalan iç borçlanma fonlarından da milyar lira çıktı. Yüzde kalan standart fonlardan da kaçış yaşandı. Bunların yerine yüksek getirili altın, Eurobond, hisse ve esnek fonlar tercih edildi. 15 MİLYAR LİRA ÇOK KAZANDIRAN FONLARA GİTTİ Büyüklük TL Pay % Getiri % GİRİŞ/ÇIKIŞ TL Emeklilik Fonları 28,4 Değişken 20,5 18,5 Kamu Dış Borçlanma 13,3 39,7 Kamu İç Borçlanma TL 7,7 10,4 Katkı 13,7 13,8 Likit 7,0 9,9 Altın 23,8 70,3 Standart 5,9 14,2 Hisse 4,2 28,8 Dengeli Esnek & Karma 2,5 45,5 Öst 0,8 10,3 Endeks 0,5 48,2 Fon Sepeti 0,0 25,4 Kaynak Rasyonet Her ne kadar atalarımız Ayağını yorganına göre uzat’ deseler de insan ihtiyaçları sınırsız, gelirlerin sınırlı olması dolayısıyla ayaklar ve yorganlar her zaman aynı boyda olmayabilir. Yorganlar kısalıp ayaklara ermediğinde, gelecekten yenmeye başlanmış demektir. Kişiler kendi ihtiyaçları için konu-komşudan, eş-dost, akrabadan borçlanma talebinde bulunabilirler. Devletler ve şirketler ise para ve sermaye piyasalarından borçlanabilirler. Bu piyasaların varlığı borç talebinde bulunanlara ve fon arz edenlere yani borç verecek olanlara şeffaflık, rekabet, likidite ve uygun fiyat konularında avantaj sağlar. Borçlanma araçları borç talep edenlerle, fon arz edenler arasında sözleşme ve teminat işlevi görürler. NEDEN KREDİ DEĞİL DE, BORÇLANMA ARAÇLARIBankalar, fon ihtiyacı olan, yani borçlanmak isteyen kurum ve kuruluşlara, menkul veya gayrımenkul teminatı almadan kredi kullandıramaz. Ayrıca bankaların bir kurum veya kuruluşa kullandırabileceği kredi miktarı belli sınırlamalara tabi tutulmaktadır. Bu durumda bankaya verilecek teminatlar kredinin maliyetini artırıcı bir unsur olmasının yanında, kredi kullananın likiditesini de kısıtlar. Diğer taraftan kredinin riskini tek bir banka karşıladığı için faiz maliyeti de yüksektir. Halbuki para ve sermaye piyasalarından borçlanan kurum ve kuruluşlar teminat göstermek zorunda değildir. Borçlanmanın riski birden çok tasarruf sahibi tarafından paylaşıldığı ve bir anlamda tasarruf sahipleri de birbirleriyle rekabet etmek durumunda oldukları için faiz oranı daha düşük seviyelerde gerçekleşir. Daha büyük yatırımların finanse edilmesine olanak sağlanır. KAMU-ÖZEL FARKIBorçlanma aracını ihraç etmek demek, para ve sermaye piyasalarından borç almak demektir. Yani yerli veya yabancı tasarruf sahiplerinin tasarruflarına talip olur, borç isteyen. Tasarruf sahipleri borç isteyenin kamu veya özel şirket olması, borcun miktarı, vadesi, getirisi gibi faktörleri göz önüne alarak borç isteyenin talebine karşılık verir. Borçlanma araçları öncelikle özel sektör ve kamu borçlanma araçları olarak iki başlıkta sektör borçlanma araçları, kamu kesimi dışındaki şirketler tarafından ihraç edilen borçlanma araçlarıdır. Özel sektör borçlanma araçları hem yurt içinde hem de yurtdışında ihraç edilebilirler. Bireysel emeklilik sisteminde portföyünde en az %80 oranında özel sektör tahvili, bonosu ve finansman bonosu bulunduran fonlar Özel Sektör Borçlanma Araçları Fonu’ olarak adlandırılır. - Kamu borçlanma araçları, hazine müsteşarlığı tarafından ihraç edilirler. Kamu kesiminin riski özel şirketlere göre daha düşüktür. Bu nedenle kamu, yurt içi ve yurtdışı piyasalardan özel şirketlerden daha düşük faizle borçlanma olanağı bulur. Kamu tarafından ihraç edilen borçlanma araçlarına kamu borçlanma araçları’ denir. Kamu borçlanma araçları ise öncelikle,-Devlet iç borçlanma senetleri,-Devlet dış borçlanma senetleri olarak işlem gördüğü piyasalara göre ayrılır. Devlet iç borçlanma senetleri yerli piyasalarda işlem görür ve TL olarak ihraç edilirler. Devlet dış borçlanma senetleri ise yabancı yatırımcılara sunulmak üzere Euro ve Dolar bazında ihraç edilirler ve yurtdışı piyasalarda işlem görürler. Portföyünde en az %80 oranında devlet iç borçlanma senedi bulunduran fonlar Kamu Borçlanma Araçları Fonu olarak adlandırılırken, portföyünde en az %80 oranında kamu tarafından ihraç edilmiş dolar ve Euro bazlı Eurobond bulunduran fonlar Kamu Dış Borçlanma Araçları Fonu’ olarak adlandırılır. VADE FARKIİster kamu, ister özel sektör tarafından ihraç edilsinler, borçlanma araçları vadesine göre, tahvil, bono ve finansman bonosu olarak bir yıldan uzun vadeli borçlanma araçlarıdır. Kamu kesimi veya özel sektör tarafından ihraç edilebilirler. -Bono, vadesi bir yıldan kısa olan borçlanma araçlarına denir. Hem kamu tarafından hem de özel sektör şirketleri tarafından çıkarılırlar. -Finansman bonosu, bankaların bir yıldan daha kısa vadeli ihraç ettikleri bonolardır. Tahviller ödeme yaptıkları periyodlara göre üzerinde kupon bulundurabilir. Bonolar ve finansman bonoları ise iskontolu satılırlar. İskontolu olması ne demektir? Başlangıçta değeri 100 liraya ulaşacak bir kıymetin iskontolu olarak daha düşük bir fiyata satılmasıdır. Buradaki iskonto oranı borçlanma aracının getirisidir, faizidir aynı zamanda. DEĞERLEMEBorçlanma araçlarını ihraçtan alan tasarruf sahipleri bu kıymetlerin değerini neye göre belirleyecek, nasıl değerleyecek? Bu kıymetleri portföyüne alan yatırım fonları ve bireysel emeklilik fonlarının, portföylerini her gün değerlemeye tabi tutmaları gerekir. Şirketler ise dönem sonlarında değerleme yaparak bilançolarına bu varlıkların ederini yansıtır. Borçlanma araçlarının değerlendirilmesinde faizlerdeki oynaklık, portföyün değerini her gün olumlu veya olumsuz yönde etkiler. Faiz oranlarının yukarı yönde hareket etmesi eldeki portföyün daha yüksek oranda iskonto edilmesine neden olur ve portföyün değeri düşer. Faizlerin aşağı yöndeki hareketinde iskonto oranı düşer. Bu kez elinde borçlanma aracı bulunduranların portföyü değerlenir. Kamu dış borçlanma araçlarının değerlendirilmesinde TCMB’nın dolar ve Euro kurları kullanılır.

kamu dış borçlanma fonu getirisi