GelenekselTürk Tiyatrosu, uzun bir geçmişi olan, gelenek ve inançlarımıza dayalı olan gösteriler olarak bilinir. Geleneksel tiyatrosu ya da halk tiyatrosu o Çukurova bölgesinin; Adana, Erzin, Dörtyol, Payaş, Erzin, Hatay, Osmaniye, İskenderun illerinin en güncel son dakika haberleri ile bilgilerini burada Karagöz ve ortaoyununun salt gösterimci birer tiyatro olmasına karşın,meddahların seçtiği konulara göre benzetmeci,gerçekçi tiyatroyu zorladığı görülür.Karagöz ve ortaoyununda seyirci için oyun oyundur, oyuncu da oyuncu; o nedenle oyun sırasında bir özdeşleşme,oyunun havasına kendini kaptırma göremeyiz.Oysa meddah,seçtiği konuya göre seyircide bir coşkunluk GELENEKSELTÜRK TİYATROSU TÜRLERİ KARAGÖZ. Seyirlik halk oyunlarından olan Karagöz, bir gölge oyunudur. Oyunda Karagöz cahil halk tipini; Hacivat iseaydın tipini temsil eder. Geleneksel Türk Tiyatrosu ürünlerindendir. Manda ve deve derisinden yapılan resimlerin, bir ışık yardımıyla sahnedeki perdeye yansıtılmasıyla oluşur. 19231950 Arası Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu. 1923-1950 arasındaki yıllarında tiyatro, büyük ölçüde Cumhuriyet değerlerinin halka aktarılmasında bir araç olarak kullanılmıştır. Milli Edebiayat Dönemi’nde başlayan Anadolu’ya yönelim bu dönemde de devam etmiştir. Özellikle Muhsin Ertuğrul’un Şehir Tiyatroları 22 Şubat 2017 omer Bilgi Paylaşımı 1. Bu yazımızda geleneksel türk tiyatro türleri ve özellikleri nelerdir kısaca olarak bilgi aktaracağız. Geleneksel Türk Tiyatrosu türleri dört tanedir. Bunlar, Karagöz Oyunu, orta oyunu, meddah ve köy seyirlik oyunudur. OtfFd. Karagöz - Geleneksel Türk Tiyatrosu KARAGÖZ Zıll-i hayal-i zıll - GELENEKSEL TÜRK TİYATROSU Karagöz bir gölge oyunudur. Hindistan’da, Cava’da veya Çin’de ortaya çıktığı görüşü yaygındır. Türk toplumunda 16. yy.’da gelişir. Belli başlı iki kahramanı Karagöz ile Hacivat’tır. Karagöz, tahsil görmemiş, neşeli, nüktedan, açık kalpli, bazen de kaba bir insandır. Karagöz, halktan biridir, kişiliğinde halk kültürünü simgeler. Mesleği demirciliktir. Hacivat, medrese kültürü ile yetişmiş, sofu, Osmanlı kibar zümresinin görgüsüne sahip bir şahıstır. Hacivat, medrese kültürü ile yetişmiş aydın tipini simgeler. Bu ikisinden başka oyunlarda Osmanlı İmparatorluğu içinde yaşamış asli unsur Türkler, Müslüman kavimler Arap, İranlı, Arnavut, Ermeni, Rum, Yahudi gibi azınlıklar; masal, hikaye ve destan kahramanları da vazife görürler. Karagöz, konusunu günlük hayat hadiseleri, masal, hikâye ve destanlardan alır. Gölge oyunu, karşılıklı konuşma muhavere ve oyun fasıl olarak iki bölümden oluşur. Muhavere bölümünde Hacivat semai söyleyerek perdeye gelir. Arkadaşı Karagöz’ü görmek istediğini söyler. Karagöz’ün kapısı önünde makamla arkadaşını çağırır. Konuşmaları güldürücüdür. Karagöz Hacivat’ın dil ve ifadesine ters ve güldürücü cevaplar verir. Karagöz Hacivat’a kızar; kavga ederler. Muhavere bitince “fasıl” yani dramatik kısım takip eder. Kalıplaşmış bir şekilde biten oyunun sonunda Karagöz Hacivat’a bir tokat atar. Hacivat’ta perdenin sahibine Karagöz’ün perdeyi yıkıp viran eylediğini haber vermek üzere sahneden çekilir. Karagöz gelir, seyircilerden sürc-i lisanından ötürü özür diler. Tehdit yollu, gelecek sefer Hacivat’a neler yapacağını söyleyip perdeyi terk eder. Böylece ertesi akşam hangi faslın oynanacağını haber vermiş olur. Oyunu, taklit kabiliyeti yüksek tek bir oyuncu ile iki yardımcı çalgıcı idare eder. Oynatanlara Hayali usta denir. Oyunun sahnesini, bir metre eninde, 65 santimetre boyunda “perde” adı verilen beyaz bez oluşturur. Bu bez yağ lambası bugün elektrik ile arkadan aydınlatılır. Karagözcü, deve veya manda derisinden yapılmış 30 santimetre boyundaki değnekleri bu beze dayar. Karagöz, saray muhitinde, ramazan gecelerinde, bayramlarda, sünnet düğünlerinde sergilenen bir halk tiyatrosudur. Karagöz Hacivat gölge oyunu Zıll-i hayal-i zıll Geleneksel Türk Tiyatrosu karşılıklı konuşma muhavere oyun fasıl hakkında bilgi genel özellikleri Türk tiyatrosu oyunlarının özellikleri nelerdir? Geleneksel Türk Tiyatrosu Özellikleri → Bir yazılı metne dayanmaz, yani bu oyunlar doğaçlama olarak oynanır. → Sözlü edebiyat ürünleri olarak kabul edilir. → Bu gösteriler şarkı, dans ve söz oyunlarına dayanmaktadır. → Ana unsur olarak güldürü ön plana çıkmakla birlikte ders ve öğüt verici bir yönü de vardır. Geleneksel Türk Tiyatrosunun türleri Nelerdir? Geleneksel Türk Tiyatrosu Karagöz. Meddah. Kukla. Orta Oyunu. Hokkabazlık. Köy Seyirlik Oyunları Geleneksel Türk tiyatrosu, yazılı metne dayanmayan, içinde şarkı dans ve söz oyunları içeren gösterilerden oluşur. Meddah, Kukla ve orta oyunu gibi türleri bulunan geleneksel Türk tiyatrosunun belli başlı özellikleri bulunuyor. Çoğunlukla sahne olmadan gerçekleşen gösterilerde güldürü unsuru ön planda olur. Geleneksel Türk tiyatrosu içinde yer alan tek kişilik oyun nedir? Hemen hemen her bireyin bildiği meddah oyunu, tek kişi ile gerçekleştirilmiş olan bir oyun türü olmaktadır. Hacivat ve Karagöz’e bakıldığındaysa sahne içinde oynatılan iki tane karakteri yansıtmaktadır. Yapılan seslendirmeler ve konuşmalar bütünüyle geleneksel Türk tiyatrosuna has olarak yapılmıştır ve yapılmaktadır. Meddah özellikleri nelerdir? Meddah Özellikleri → Meddah, seyircilerin görebileceği yüksek bir yere çıkarak gündelik yaşamdan, tarihten, efsanelerden ve masallardan konu edindiği olayları güldürü unsurlarıyla anlatır. → Anlatıcı diyalog, taklit, kişileştirme gibi tekniklere başvurarak hikayesine komedi özelliği kazandırır. Türk gelenek tiyatrosunun türleri ve bu türlerin ortak özellikleri nelerdir? Cevap Türk Gelenek Tiyatrosunun türleri, orta oyunu, meddahlık, kukla, köy ve tulûat1 tiyatrosudur. Ortak özellikleri gösterilerin güldürücü ve eğlendirici amaçlı olması, seyircilerle bağ kurulması ve önceden bir ezberleme gereğinin bulunmamasıdır. Geleneksel sahne sanatları nelerdir? Geleneksel sahne sanatlarımıza kısaca bakacak olursak, Orta Oyunu, Karagöz Oyunu, Kavuklu Pişekar, Aşuk Maşuk, Meddah ve Kantoyu geçmişten günümüze süregelmiş önemli sahne sanatlarıdır. Ayrıca bu sahne sanatlarımızda konu ve içerik daimi değildir. Geleneksel Türk tiyatrosunun amacı nedir? Türk edebiyatında ilk tiyatro eseri örnekleri Tanzimat Döneminde verilmiştir. Geleneksel seyirlik oyunların hemen hepsinin çıkış noktası komedidir. Amaç seyirciyi güldürerek eğitmektir. Oyunların sonunda genellikle anlatılan olaydan alınması gereken ders vurgulanır. Radyo tiyatrosunun özellikleri nelerdir? Radyo tiyatrosu adından da anlaşılacağı gibi görselliğin olmadığı, sadece sesli olarak oyunların oynandığı, arkadan gelen ses efektleriyle radyo yayını ile dinleyicisine tiyatro izliyormuş hissini yaratan, tiyatronun birebir canlı ortamı dışında etkili bir şekilde izlenebileceği iletişim platformu. Taklide dayalı olarak hikayelerin anlatıldığı tek kişilik geleneksel Türk halk tiyatrosu türü nedir? Meddahlar hikayeye başlar ve bitirirken çeşitli söz kalıplarına başvururlardı. Kimi kez çeşitli ağızlardan kısa taklitler yapılarak hikayeye başlanır, hikayeden önce çeşitli tekerlemeler görülürdü. Seyirlik oyunlar nelerdir? Seyirlik oyunlarımızdan bazılarını; Karagöz ve Hacivat Gölge Oyunu, Kukla Oyunu, Orta Oyunu ve Meddah olarak sayabiliriz. Meddah nedir ve örnek? – Meddah usta bir tiyatrocudur. – Son derece geniş kültür birikimi ve kıvrak zekasıyla doğaçlama hikayeler anlatır; tespih, mendil, takke, baston, tabure, gibi eşyalardan faydalanarak taklitler yapar. – Meddah oyunları, Karagöz- Hacivat ya da Orta Oyununda olduğu gibi yalnızca gülmeceye dayanmaz. Meddah nedir kısaca bilgi? Meddah Arapça مداح, meddâh, kıssahan veya şehnâmehân. Meddahın sözcük anlamı çok öven olup ilk başlarda Muhammed zamanını öven kişileri ifade ederken zamanla topluluk önünde halk hikayesi anlatan kişi anlamına dönüşmüştür. Sahne çeşitleri nelerdir? Tiyatro Sahnelerinin ve Oditoryumlarının Çeşitleri Nelerdir? Prosenyum Sahne Önü Sahneler. İleri Çıkıntılı Baskılı Sahneler. Çember Çevreli Tiyatrolar. Arena Tiyatrolar. Kara Kutu veya Stüdyo Tiyatrolar. Platform Sahneler. Hipodromlar. Açık Hava Tiyatroları Sahne Sanatları kaç yıllık? Sahne Sanatları bölümü 4 yıllık lisans eğitimi verilir. Öğrencilerin mezun olabilmeleri için 240 AKTS kotasını doldurmaları gerekmektedir. KARAGÖZ *Deriden kesilen ve tasvir adı verilen birtakım şekillerin, arkadan ışık yardımıyla beyaz bir perde üzerine yansıtılmasına dayanan bir gölge oyunudur. *Birçok milletin kendine özgü gölge oyunları vardır. *Türk milletinin gölge oyunu olan Karagöz, aslında birçok yeteneğe sahip bir sanatçının çoğunlukla tek başına gerçekleştirdiği sanatsal bir gösterimdir. *Karagöz oyununun doğuşu hakkında oldukça farklı rivayetler mevcuttur. *En yaygın görüş şudur Sultan Orhan devrinde Bursa’da bir cami inşaatı esnasında, biri duvarcı diğeri demirci olan Hacivat ile Karagöz, gevezelikleri ve maskaralıkları ile öteki işçileri çalışmaktan alıkoydukları için padişah tarafından öldürtülür. Bu yaptığından pişmanlık duyan padişahı teselli etmek için Şeyh Küşteri, Hacivat ile Karagöz’ün suretlerini yapıp konuşmalarını ve hareketlerini perde önünde canlandırmaya çalışır. *Karagöz ile Hacivat, gölge oyununun en önemli tipleridir. >Karagöz Oyununun Genel Özellikleri *Hareket taklitlerine ve konuşmaya dayalı seyirlik oyundur. *Gösterimi yapan kişiye hayalî ya da hayalbâz denir. *Anlatma, söyleme, kuklaların gölgelerini perdeye düşürme gibi işlemler bir kişi tarafından gerçekleştirilir. *Hayâlbazın en önemli yardımcısı perde gazeli, şarkı, türkü okuyan, tef çalan “yardak”tır. *Karagöz, halkın ortak ürünüdür. *Karagöz oyunu doğaçlamaya dayanır. Yazılı bir metni yoktur. *Ancak bazı konular sıklıkla ele alınır. Karagöz’ün Aşçılığı, Karagöz’ün Şairliği, Eskici, Telgrafçı, Çivi Baskını, Kanlı Kavak, Yalova Sefası, Sahte Gelin, Hançerli Hanım… *Güldürme esasına dayanan Karagöz, ağırlıklı olarak yanlış anlamalarla doğan bir kargaşayı yansıtır. *Karagözde; tef, zil ve basit bir düdük yardımıyla oyuna müzik de eşlik eder. *Kendine özgü müziği vardır. *Karagöz oyununun piri Şeyh Muhammed Küşteri olarak kabul edildiğinden Karagöz oyununa “Küşteri Meydanı” da denir. *Karagöz, Osmanlı’nın sosyal, siyasal, ekonomik ve kültürel yapısını tanımamız için önemli ipuçları içerir. *İmparatorluğun dil, din ve ırk zenginliğini farklı kesimlerden kahramanlar aracılığıyla yansıtır. *Tipler, İmparatorlukta yer alan farklı toplulukları temsil etmektedir. Kendi şivesi ile konuşturulurlar. *Figürleri değişmez. *Usta çırak geleneği içinde sürdürülmektedir. *Dekor ve kişileri yüzyıllar boyu değişmemiştir. >Karagöz Oyununun Tipleri Karagöz *Okumamış halk adamı tipidir. *Hacivat’ın kullandığı yabancı kelimeleri ya hiç anlamaz ya da yanlış anlar. *Bu yanlış anlamalar, oyunda gülünç durumların oluşmasını sağlar. *Karagöz, dobra, zaman zaman da patavatsız olmasından ötürü sürekli zor durumlarla karşılaşır. Buna rağmen bir yolunu bulup işin içinden sıyrılır. *Çoğu zaman işsizdir, Hacivat’ın bulduğu işlere girip çalışır. Hacivat *Hacivat biraz öğrenim görmüş, gösteriş meraklısı, kendini beğenmiş yarı aydın tipidir. *Arapça ve Farsça kelimeleri sıkça kullanır. *Perdeye gelen hemen herkesi tanır, onların işlerine aracılık eder. *Alın teriyle çalışıp kazanmaktan çok Karagöz’ü çalıştırarak onun sırtından geçinmeye bakar. Çelebi *Türkçeyi İstanbul ağzıyla kusursuz bir şekilde konuşur. *Bazı oyunlarda zengin bir bey, bazı oyunlarda bir mirasyedi, bazı oyunlarda ise zevk düşkünü bir çapkındır. Zenne *Karagöz oyunundaki bütün kadınlara genel olarak zenne denmiştir. Beberuhi *“Yaşı büyük aklı küçük” deyimiyle nitelendirilebilecek bir cücedir. Tuzsuz Deli Bekir *Bir elinde içki şişesi, bir elinde tabanca ya da kama vardır. *Olayların karmaşıklaştığı anda gelip kaba kuvvetle olayı çözer. Himmet *Sırtında baltası olan kaba saba bir tiptir. Oyunda ayrıca, Tiryaki Laf ebesi, Laz kayıkçı, kalaycı, Efe zorba, Kayserili pastırmacı, Acem zengin tüccar, Kastamonulu oduncu, Arnavut bahçıvan, Matiz sarhoş, Arap köle, Yahudi bezirgan gibi kişiler de vardır. >Karagöz Oyununun Bölümleri *Karagöz oyunu mukaddime giriş, muhavere söyleşme, fasıl oyun ve bitiş olmak üzere dört bölümden meydana gelir Mukaddime giriş *Metinde, Hacivat’la Karagöz’ün çatışmasına kadar olan kısım giriş bölümüdür. *Perde aydınlatıldıktan sonra Hacivat müzik eşliğinde bir semai okur. *Semai bitince “Of, hay Hak!” diyerek, “perde gazeli” denen bir şiir okur. *Sonra Karagöz’ü perdeye davet eden sözler söyler. *Karagöz, Hacivat’ın çıkardığı gürültüye kızar, perdeye gelir, kavga ederler. Muhavere söyleşme karşılıklı konuşma *Metinde, Hacivat’ın “Vay Karagöz’üm, benim iki gözüm merhaba.” sözü ile başlayıp parçanın sonuna kadar devam eden kısımdır. Fasıl oyun *Oyunun perdeye aksettirilen asıl bölümüdür. *Bu bölümde çeşitli tipler oyuna katılır. *Bunlar genellikle kendi ağız şive özellikleriyle Karagöz’le konuşturulur. *Konuşmalara bazen Hacivat da karışır. *Konuşmalarda komiklik ağır basar. *Olaylar bir yerde düğümlenir. *Sonunda başka bir tipin efe, külhanbeyi, sarhoş vb. perdeye gelmesiyle düğüm çözülür. Bitiş *Bu bölümde tekrar Hacivat’la Karagöz’ün konuşmaları olur. *Konuşma kavgaya dönüşür. *Hacivat “Yıktın perdeyi eyledin virân. Varayım sahibine haber vereyim hemân” diyerek perdeyi terk eder. *Karagöz de “Her ne kadar sürç-i lisan ettikse affola.” diyerek oyunu bitirir. Oluşturulma Tarihi Eylül 24, 2021 1347Günümüzde herkesin önceden duymuş olduğu çeşitli tiyatro türleri bulunmaktadır. Geleneksel Türk Tiyatrosu da önceden duyulan tiyatro türleri arasında yer almaktadır. Sizin için geleneksel Türk tiyatrosunun ne demek olduğunu, bu tiyatronun türlerini ve özelliklerini derledik. Geleneksel Türk Tiyatrosu genel olarak kökeninde eski gelenekleri ve inançları barındıran modern tiyatro haricinde tutulan bir tiyatro çeşididir. Geleneksel Türk Tiyatro'larının arasında pek çok farklı tür bulunmaktadır. Geleneksel Türk Tiyatrosu Nedir? Türk tiyatrosu, Türkiye içerisinde kırsal bölgelerdeki köy tiyatrosu ile şehirlerdeki halk tiyatrosunu içeren alışılmış Türk tiyatrosunu ifade etmektedir. Bununla beraber 19. Yüzyılın ikinci yarısı içerisinde Osmanlı Devleti'ndeki Batılılaşma hareketiyle ortaya çıkan batılı türdeki Türk tiyatrosunu kapsamaktadır. Diğer toplumlarda mevcut olduğu gibi Türk toplumunda da tarihin önceki dönemlerinde bazı ritüeller, ayinler ve dini törenlerin beraberinde masal, efsane ve destan gibi türler ile şekillenmiş geleneksel tiyatro; Osmanlı toprakları içerisindeki halklarının katkıları ile beraber karagöz, Orta oyunu, meddah, köy seyirlik oyunları, çengi ve kukla gibi oyun çeşitleri ortaya çıkarmıştır. Bunlar, çıkış noktaları itibariyle güldürü olan, sözlü nitelikteki gelenek ürünü türleridir. Geleneksel halk tiyatrosu 19. yüzyıl içerisinde batı tiyatrosu ile birleşerek Tulûat tiyatrosu isminde yeni bir tarza dönüşmüştür. Metinli tiyatroya geçiş de aynı yüzyılda gerçekleşmiştir. Geleneksel Türk Tiyatrosu Türleri Nelerdir? Geleneksel Türk tiyatrosu türleri çok sayıdadır. Bu türler ise şu şekilde sıralanmaktadır Karagöz Kukla Meddah Hokkabazlık Orta Oyunu Köy Seyirlik Oyunları Şeklinde ifade edilmektedir. Tüm dünyada olduğu gibi Türklerde de mevcut tiyatronun doğuşu konusunda iki kaynak etkili olmuştur Birinci kaynak, tarih öncesinde yer alan devirlerden kalan dinî merasimler ve ritüellerdir. İkinci kaynaksa efsane, masal ve destan gibi türler ile günlük yaşamdan alınan farklı olaylardır. Geleneksel Türk Tiyatrosu Türlerinin Özellikleri Nelerdir? Genel olarak İstanbul'da ortaya çıkan geleneksel Türk tiyatrosu, sanat içerisinde bir susuştur. Türklerin geleneksel tiyatrosu yüzyıllardan bu yana kendi problemlerini ve kendi insanlarını seyircisine aktarmaktadır. Günümüzde geleneksel Türk tiyatrosunu görmek çok olanaklı değildir. Eski zamanlarda -oldukça yaygın olan bu geleneksel Türk tiyatro türleri, çağımızda çok fazla görülmemektedir ve tercih edilmemektedir. Hacivat Karagöz, köy seyirlik ve meddah oyunu gibi oldukça farklı oyunları içerisinde barından bir tiyatrodur. Türleri bütünüyle çeşitli özelliklere ayrılmaktadır. Hemen hemen her bireyin bildiği meddah oyunu, tek kişi ile gerçekleştirilmiş olan bir oyun türü olmaktadır. Hacivat ve Karagöz'e bakıldığındaysa sahne içinde oynatılan iki tane karakteri yansıtmaktadır. Yapılan seslendirmeler ve konuşmalar bütünüyle geleneksel Türk tiyatrosuna has olarak yapılmıştır ve yapılmaktadır. Türk tiyatroları, her bireyin yakından takip etmiş olduğu ve geçmiş senelerden beri bildiği oyun türleridir. Geleneksel Türk Tiyatrosunda Amaç Nedir? Türk edebiyatı içerisinde ilk tiyatro eserinin örnekleri Tanzimat döneminde verilmiştir. Bununla beraber geleneksel seyirlik oyunların hemen hemen tamamının çıkış noktası ise komedidir. Hedef seyirciyi güldürmek ve aynı zamanda eğitmektir. Oyunların sonunda genelde anlatılan bir olaydan alınması gerekli olan ders vurgulanmaktadır. Oyunların daha önce hazırlanmış metinleri bulunmamaktadır. Hepsi yüz yıldan bu yana sürüp gelebilen sözlü geleneğin ürünü olmaktadır. Oyunun konusu bellidir. Oyuncular ise oyunun akışına uyup söylenmesi gerekli olan kalıp sözler haricinde doğaçlama yapmaktadırlar. Bu oyunların, yaratıcısı belli olmamasından dolayı toplumun ortak malı bir başka deyiş ile anonim sayılmaktadır. Geleneksel Türk Tiyatrosunda Güldürü Ögeleri Nelerdir? Geleneksel Türk tiyatrosu içerisinde güldürü ögeleri şu şekilde olmaktadır Farklı yörelere özgü olan şive ve ağız taklidinin yapılması Belirli tip veya karakterlerin yansıtılması Faklı uluslardan bireylerin bazı özelliklerinin gülünçleştirilmesi Yanlış anlamalar ile birlikte söz oyunlarının yapılması Doğaçlama olarak yapılmış espriler Abartılı tavırların mevcut olması Şeklinde sıralanmaktadır. Göstermeye bağlı bir metin türü olan tiyatro, sahnede canlandırılmak için yazılan eserler olarak değerlendirilebilir. Amaç insanı insana, insanla anlatmak olan tiyatronun Türk edebiyatında gelişimi “Geleneksel Türk Tiyatrosu” ve “Modern Tiyatro” olmak üzere iki başlıkta incelenmektedir.“Geleneksel Türk Tiyatrosu Nedir?” ya da neyi kapsamaktadır şeklindeki sorulara şu şekilde cevap verebiliriz Modern tiyatronun dışında kalarak kökeni eski inanç ve geleneklere dayalı olan göstermelik türlere genel olarak “Geleneksel Türk Tiyatrosu” denilmektedir. Bu tiyatroda hakim olan unsurların izleri İslamiyet öncesi Türk geleneklerine kadar Türk Tiyatrosu Özellikleri→ Bir yazılı metne dayanmaz, yani bu oyunlar doğaçlama olarak oynanır.→ Sözlü edebiyat ürünleri olarak kabul edilir.→ Bu gösteriler şarkı, dans ve söz oyunlarına dayanmaktadır.→ Ana unsur olarak güldürü ön plana çıkmakla birlikte ders ve öğüt verici bir yönü de vardır.→ Köy seyirlik oyunlarının kökeni ilkel inançlara kadar uzanır.→ Modern tiyatroda olan sahne, kostüm, dekor ve ışık gibi teknik unsurlar geleneksel tiyatroda yok denecek kadar azdır.→ Karagöz, orta oyunu, meddah ve köy seyirlik oyunları geleneksel Türk tiyatrosu Türk Tiyatrosu TürleriGeleneksel Türk Tiyatrosunun çeşitleri ve özellikleri şu şekildedirKaragözOrta OyunuMeddahOrta OyunuKaragözBir gölge oyunu olan Karagöz, deriden kesilmiş tasvirlere ışık yansıtılmasıyla sahnelenen bir tiyatro perdenin arkasında bulunan hayali ya da hayalbaz tarafından oynatılmakla birlikte yine hayalbaz tarafından hayaliye yardım eden, tef çalarak şarkı söyleyen kişiye de yardak oyunun kurucusu Şeyh Küşteri olduğundan sahne de Küşteri meydanı olarak halk geleneğinin önemli bir unsuru olan Karagöz oyunun kaynağı hakkında çeşitli rivayetler oyunları yazılı bir metne dayanmaz, oyun doğaçlama olarak ağırlıklı olarak Karagöz ile Hacivat arasındaki diyaloglardan ağırlıklı olan oyunda en önemli güldürü unsuru Karagöz’ün her şeyi yanlış anlamasına oyununun kişileri Osmanlı toplumunun kültürel özelliklerini OyuncularıOyunun merkezinde iki oyuncu bulunmaktadır Karagöz ve HacivatKaragöz; okumamış, halk ağzıyla konuşan, söylenen birçok sözü ve kelimeyi yanlış anlayıp ters anlamlar yükleyen bir ise öğrenim görmüş, medrese diliyle konuşan, bilimle ilgilenen ve görgü kurallarına uyarak çevresini etkileyen bir dışında Çelebi, Zenne, Tiryaki, Beberuhi, Tuzsuz Deli Bekir, Zeybek Efe, Külhanbeyi, Arap ve Yahudi gibi kişiler de Oyunu BölümleriKaragöz oyunu giriş, muhavere, fasıl ve bitiş olmak üzere dört farklı bölümden Semai okuyarak Hacivat’ın sahneye gelerek oyunu başlattığı Hacivat’ın Karagöz’ü sahneye davet ettiği, Karagöz’ün sahneye gelerek Hacivat ile tartışarak güldürü unsurlarının sağlandığı Asıl oyunun sahnelendiği ve diğer kişilerin de dahil olduğu Karagöz ile Hacivat’ın kısa bir şekilde karşılıklı olarak konuştukları ve oyunu bitirdikleri OyunuPalanga adı verilen yuvarlak bir alanda yazılı olmadan doğaçlama bir şekilde oynanan, içinde dans, müzik ve şarkı bulunan geleneksel oyuna Orta Oyunu oyununda dekor olacak sadece iki eşya bulunmaktadır Yeni dünya olarak adlandırılan bir paravan ve iş yeri olarak kullanılan oyunu, kişileri ve bölümleri bakımından Karagöz oyunuyla büyük bir benzerlik gösterir ve adeta Karagöz oyununun sahneye çıkılmış, vücut bulmuş halidir güldürüye dayanır ve güldürü unsurları yanlış anlamalara, şakalara ve nüktelere kişilerinin sahip oldukları meslek ve yöresel özellikleri ağızlarıyla birlikte taklit Oyunu KişileriOyunun merkezinde iki oyuncu bulunmaktadır Pişekar ve KavukluKavuklu; okumamış, kelimeleri doğru telaffuz edemeyip sözleri yanlış ve ters anlayan bir tipi temsil eder. Bu anlamda Kavuklu, Karagöz’ün öğrenim görmüş, aydın, görgü kurallarına sahip bir tipi temsil eder. Bu özellikleriyle Pişekar, Hacivat’ın ve Kavuklu dışında Zenne, Yahudi, Acem, Kürt, Rumelili, Arnavut, Ermeni, Kayserili, Frenk, Çelebi, Muhacir gibi kişiler de Oyunu BölümleriOrta oyunu girişmukaddime, muhavere, fasıloyun ve bitiş olmak üzere dört farklı bölümden Giriş Zurnacının Pişekar havası çalmasıyla Pişekar’ın sahneye çıkıp seyircileri selamlaması ve aynı şekilde Kavuklu’nun sahneye çıktığı Söyleşme Pişekar ve Kavuklu’nun karşılıklı konuşup güldürdükleri bölümdür. Burada, Kavuklu görmüş olduğu bir rüyayı sanki başından geçmiş bir olay gibi Asıl oyunun sahnelendiği ve diğer kişilerin de dahil olduğu Kavuklu ile Pişekar’ın kısa bir şekilde karşılıklı olarak konuştukları ve oyunu bitirdikleri bir yerde topluluk karşısında taklit, güldürü gibi tekniklere dayanarak hikaye anlatan kişiye meddah yüksek bir yere oturur; gündelik hayattan, efsanelerden ve masallardan alıntıladığı hikayeleri güldürü unsurlarıyla hikayelerini anlatırken diyalog, taklit, kişileştirme gibi tekniklere anlatırken ilgili karakterlerin seslerini, mimiklerini ve hareketlerini başına gösterisini yapan meddah, tüm kişilikleri kendi üzerinde toplayan bir oyuncu olarak olarak genellikle bir sandalye, mendil ve değnek Seyirlik OyunuGeleneksel Türk tiyatrosunun en ilkel ve basit hali olan köy seyirlik oyunları; perde, dekor, kostüm ve aksesuar olmadan kırsal kesimlerde bayram ve köylerin özel günlerinde o bölgedeki yetenekli kişilerin sergiledikleri halkı, yaşadıkları herhangi bir olayı ya da sıkıntıyı taklitler ve ağız özellikleriyle güldürü haline getirerek herhangi bir meydanda eleştirel bir tutumla oynanan köy seyirlik oyunlarında alaycı bir üslup Türk Tiyatrosu PDFAşağıdaki bağlantılardan Deniz Hoca tarafından hazırlanmış olan “Edebiyat Ders Notları PDF” dosyası ile slaytını indirebilir, öğrencileriniz ve arkadaşlarınızla ÇEKEBİLECEK YAZILAR ⇒ Geleneksel Türk Tiyatrosu PDF / Slayt ⇒ Ders Notları ⇒ TYT Türkçe ⇒ AYT Edebiyat

geleneksel türk tiyatrosu karagöz özellikleri